🌓 جامعه‌شناسی دولت - بخش هفتم
✍️ حسین شیران

.

باری، دولت ایدئولوژیک- دولتی که دربست در دست یک عده با یک ایده و عقیده‌ی خاص و عملا در خدمت آن‌هاست، را از هر طرف که بخوانی درد است- دردی که به‌هیچ‌وجه به‌خودی‌خود از بین نمی‌رود و ضرورتا باید درمان‌اش کرد، آن‌هم به‌صورت ریشه‌ای که باز به شکل و شیوه‌ای دیگر نتواند عود کند. بردباری در برابر یک چنین دولتی که از اصل و اساس ضدتوسعه است و حتی اگر بخواهد هم نمی‌تواند به توسعه برسد، فرمان و فریب حاکمان برای بیش‌تر زمان خریدن و بیش‌تر خرامیدن است و این روی دیگرش تباهی عمر خیل مردمانی‌ست که فقط یک‌بار زندگی می‌کنند و در این یک‌بار طبیعتا از دولت خود توقع دارند دست‌گیرشان باشد و نه دست‌وپاگیرشان! ...

.

باید از "دولت ایدئولوژیک" گذر کرد و در اولین و کمترین حالت به "دولت پلورالیستیک" و بعد در بهترین حالت به "دولت فراایدئولوژیک" دست یافت. این آن راه روشن اما دشواری‌ست که دیر یا زود ملت متکثر ایران در راستای توسعه‌ی پایدار باید سپری کنند تا به ثبات و ثروت و سرمایه‌ی لازم برای رسیدن به صلح و سعادت عمومی دست یابند. بدیهی‌ست یک چنین تغییر و تحول عظیمی هرگز به‌خودی‌خود حاصل نمی‌شود و ضرورتا طرح و تدبیری عظیم می‌طلبد؛ طرح و تدبیر را هم نه از عوام و عموم مردم بلکه اصولا باید از هسته‌ی خرد و حلقه‌ی خردمندان جامعه توقع و طلب داشت و این خود آن چیزی‌ست که ملت و مملکت ما کماکان کم‌وکسر و یا چه می‌دانم گم‌وگور دارد.

.

ضعیف‌ترین و ذلیل‌ترین مردمان مردمانی‌اند که در بطن و متن خود فاقد هسته و حلقه‌ای از خردمندان‌اند که تحققا طرح و تدبیری برای گذار از وضع موجود به وضع مطلوب ارائه دهند و پشت‌وپناه مردم در طی این مسیر پرپیچ‌وخم و پرفرازونشیب باشند؛ یک چنین مردمانی از فرط فشار بارها و بارها بپا خواهند خاست و جهد و جهادها خواهند داشت و بعد بی‌هیچ فایده‌ای فروخواهند نشست! و این تقصیر آن‌ها نیست وقتی خیزش که اساسا سرریز و لبریز خشم و احساسات است مستظهر به خردورزی نیست. جامعه‌ی ما هرگز خالی از حضور خردمندان نبوده و نیست منتهی آن هسته و حلقه‌ای از خردمندان که باید ملجأ و مرجع و محور حرکت مردم باشد در دسترس نیست.

.

پرگار وجود هر ملتی در هر مملکتی را ضرورتا باید نقطه‌ی معین و محکمی در بطن و متن مردم باشد که هر حی و حرکتی حول محور آن بگردد و دست‌کم هر از گاهی با آگاهی و اراده‌ی لازم خیزی به جلو بردارد و هر بار حسب خیزش و جهش خویش دایره‌ای وسیع‌تر از قبل برای هستی و حیات خویش ترسیم کند. تنها به یک چنین ملت و مملکتی می‌توان هدف‌مند و قدرت‌مند گفت و لاغیر. بدون یک چنین نقطه‌ی پرگاری همیشه شعر و شعار مردم‌سالاری، همچون حالا، در میان خواهد بود اما از خود مردم‌سالاری خبری نخواهد بود، چه اساسا نظام مردم‌سالار متکی بر هسته‌های مردم‌مداری‌ست که تا شکل نگیرد شکل نمی‌گیرد، اگر هم بگیرد دوام نمی‌آورد و زود در ورطه‌ی خودکامگی فرومی‌ریزد!

.

باقی در بخش بعد

.

#جامعه‌شناسی_دولت
#جامعه‌شناسی_توسعه
#دولت_ایدئولوژیک

.

🆔 https://t.me/Hossein_Shiran (Author)

🌓 https://t.me/orientalsociology (Channel)

⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (Group)